1943 yılında Millî Savunma Bakanlığı tarafından Çanakkale şehitleri için bir abide yarışması düzenlendi. 1944’te yapılan yarışmaya 37 proje katıldı. İstanbul Teknik Üniversitesi’nde öğrenci olan Feridun Kip, Doğan Erginbaş ve İsmail Utkular’ın projesi yarışmayı kazandı. Mali imkânsızlıklar yüzünden proje uzun süre hayata geçirilememiş.
Dokuz kişilik “Çanakkale Şehitleri Abidesi İnşaatına Yardım Komitesi” adıyla bir komite kurulmuş. Abidenin Hisarlık Tepe’de yapılmasına, betonarme olarak inşasına ve üzerinin granit kaplanmasına karar verilmiş. Çanakkale Şehitleri Abidesi İnşaatına Yardım Komitesi’nin yaptığı yardım çağrısı, büyük bir yardım kampanyasına dönüşüp. Sonunda İnşaatın temeli 17 Nisan 1954’te atılmış. Abide inşaatı aylar sonra İnşaatta kullanılan malzemelerin bozuk ve kalitesiz olduğunun tespiti üzerine durmuş, ihale feshedilmiştir. Yeniden ihale edilen inşaatın 1958 senesi Temmuz ayında bitmesi kararlaştırılmıştı. Ancak duraklama döneminde personel maaşları ödenmiş ve inşaat malzemelerinin fiyatları artmış olduğundan halktan toplanan yardım paraları 1957’de bitti. İnşaatın temel takviyesi yapılmış ve granit henüz 12 metreye kadar yükselmiş ki. İşte O Dönem Tam destek ile Ercüment KARACAN’ın Babasından devraldığı Milliyet gazetesinin muhabiri Necmi Onur’un inşaatın yarım kaldığına dair haberi ve gazetenin yazarı Refi Cevat Ulunay’ın yazıları üzerine kamuoyu konuya büyük ilgi göstermiştir. Ercüment Karacan’ın onayı ile Milliyet Gazetesi, Çanakkale Şehitleri Abidesi’nin bitirilmesi için 18 Ocak 1958 itibarıyla ülke çapında bir yardım kampanyası düzenlediğini duyurdu. Kampanya, Türk basınının diğer yayın organları tarafından da desteklendi. 100 bin liralık bir yardım toplama hedefiyle başlayan kampanya 18 Mart 1958’de son bulduğunda 1 milyon 686 bin 251 liralık hasılata ulaşılmıştı. Abidenin gövde inşaatı, 18 Eylül 1959 tarihinde tam olarak tamamlandı.
Abidenin resmi açılışı, Anafartalar Zaferi’nin 45. yıldönümüne denk gelen 21 Ağustos 1960 tarihinde gerçekleşti. Abidenin açılışını dönemin Genelkurmay Başkanı Orgeneral Cevdet Sunay yapmıştır.
1915 Çanakkale Köprüsü de tamamlandı Asya ve Avrupa Yakasını birbirine bağlamayı planlayan köprü Çanakkale Zaferinin yıl dönümü olan 18 Mart’ta açıklanıyor.
ANKARA’da KÜLTÜR SANAT VE YAŞAMI DESTEKLEME DERNEĞİ ‘’Savaştan Dostluğa Uzanan Hikayesi’’ Anlamlı bir sergi ile sanat severleri bir araya getirdi.
Sanat aracılığı ile sosyal hayatta daha çok yer alıp, katkıda bulunmaları amacıyla, yolu sanattan geçen kadın-erkek, toplumun tüm katmanlarındaki herkesin sanatın evrensel dili ile bir araya gelmesi için 2012 yılında kurulmuş olup, başkent Ankara’dan barış rüzgârı estirerek, çeşitli illerde karma resim sergileri ve panelleri başarıyla gerçekleştirmektedir. Dernek Başkanı: Hatice ERDİ 21 Şubat-24 Şubat 2022 tarihlerinde anlamlı bir sergiyi Ankara’da gerçekleşti.
Çanakkale savaşı, tarihin en kanlı ve en ağır kayıplarının yaşandığı bir savaş olmasına rağmen, her yıl binlerce Türk ve Anzak Gelibolu’daki anma törenlerinde bir araya gelmekte ve savaşın tüm acımasızlığına karşın bir insanlık anıtı olarak yükselmektedir. Gelibolu’da hayatını kaybedenlerin anısı için dünya barışı adına dualar okunur, dilekler dilenir. Avustralya Başbakanı Mr. Gillard, yaptığı konuşmasında Çanakkale Savaşlarının 8 ay sonra başladığı gibi şafakta sona erdiğini, 20 Aralık 1915’te saat 3:57’de son Avustralyalı askerin de sessizce Gelibolu Yarımadası’ndan ayrıldığını ve “Yenilgiden daha büyük bir pişmanlık duygusunu, dostlarını geride bırakmak zorunda oldukları için yaşadılar. Bu nedenle Avustralya ve Yeni Zelanda Komutanı General Godley, Osmanlı kuvvetlerinden Anzak mezarlarına saygı gösterilmesini isteyen bir mesaj bırakmıştı. Ancak böyle bir çağrıya gerek yoktu. Türkler bizim kayıplarımızı onurlandırdılar ve onlara kendi evlâtları gibi sahip çıktılar. Ve daha sonra tarih sayfalarında nadir görülen bir şey yaptılar. Bu yere mağlûpların onuruna ‘Anzak Koyu’ adını verdiler. Bu nedenle Türkiye Cumhuriyeti’ne büyük bir gönül borcumuz bulunmaktadır. Hiçbir millet mabetlerimizi daha iyi koruyamaz ve bu kutsal ziyaretlerimize daha cömertçe ev sahipliği yapamazdı.” demiştir. Savaş yapılacak saatlerde kıyasıya çarpışıp boğuştular, kalan zamanlarda ise insanî ilişkiler ve dostluklar geliştirdiler. Birbirlerine saygı duyarak, karşılıklı siperlerde savaşıp, can verdiler. İki yabancı düşmanken öldükten sonra ise koyun koyuna yatıp, dost oldular. İşte bu yüzden Çanakkale, büyük bir savaşın olduğu kadar büyük bir dostluğun ve insanlığın da dünyaya böyle acı bir bedelle gösterildiği bir yer olmuştur. Halen savaşan dünyaya, savaşın korkunç yüzüne rağmen, dostluk kurulabileceğini anımsatmak ve Türk ve Anzak askerlerini saygı ve sevgi ile anmak bu sergi dizisi düzenlenmiş olup, katkıda bulunan başta sanatçı arkadaşlarım olmak üzere herkese teşekkür ederiz.
Nazlı Tanrıkulu
